Iedereen die is geëmigreerd of simpelweg alleen maar in aanraking is gekomen met mensen van een andere culturele achtergrond, is er bekend mee: met ‘de cultuurshock’. Dit kan ingewikkeld zijn, maar is vaak ook grappig en leerzaam. Voordat je verder leest willen we graag aangeven dat we geen negativiteit toeschrijven aan bepaalde eigenschappen of verschillen in culturen. Wij noemen ze alleen om te onderzoeken hoe je beter om kan gaan met culturele verschillen die je tegenkomt bij emigratie of reizen naar een ander land. Niets is dan ook goed of fout, alleen anders. Wij vinden dat juist deze verschillen ons mooier en uniek maken. In dit blog bespreken we een aantal verschillen die je tegen kan komen tijdens je verblijf in een ander land.
1. Communicatie
We kunnen wel een boek schrijven over de verschillende vormen van communicatie die bestaan in de wereld. Ten eerste spreken we niet alle talen van de wereld, waardoor veel; ‘lost in translation’ raakt. Natuurlijk kan je ook een andere taal leren, maar alle talen van de wereld leren is wel een enorme uitdaging. Wanneer je elkaar niet perfect verstaat maakt dat het niet makkelijker om elkaar te begrijpen. Al spreek je een taal goed, dan is er ook nog zoiets als taalgevoel. Niet alles is namelijk letterlijk te vertalen. Dit kan wel eens voor grappige situaties zorgen. Dat gebeurt niet alleen bij ons ‘normale mensen’, maar ook bij beroemdheden en andere belangrijke figuren. Toen John F. Kennedy in 1963 in West-Berlijn een toespraak hield zei hij; ‘Ich bin ein Berliner’. Hij bedoelde hiermee te zeggen dat hij bij de mensen in Berlijn hoorde. Wat hij eigenlijk zei was; ‘Ik ben een donut’. Oeps!
2. Plannen en afspraken
Communiceren is natuurlijk veel meer dan alleen een taal spreken. Het is ook onze lichaamshouding, opvoeding, normen en waarden en ga zo maar door. Wanneer wij in Nederland zeggen; “Ik kom er nu aan’, vertrek je ook echt op dat moment. In andere landen over de wereld betekent ‘ik kom er nu aan’ iets in de trant van: ‘ik kom tussen nu en morgen langs’. Dit kan voor enige verwarring zorgen. Onze ervaring is dat het maken van afspraken en het plannen van bepaalde zaken in andere landen er heel anders aan toe gaat. Punctualiteit is niet overal hetzelfde. Moet je bijvoorbeeld iets regelen bij een overheidsinstelling? Trek hier dan in sommige landen maar een dag voor uit, want het kan soms eindeloos duren. Soms kan het vervelend zijn als mensen te laat komen of een afspraak anders interpreteren. Maar soms kan het ook heerlijk zijn dat we zelf ook alles wat rustiger aan kunnen doen.
3. Relaties
Liefde is overal. Alleen uit zich dat op verschillende manieren. Ga je daten met iemand in Nederland? Dan is het over het algemeen normaal dat je elkaar eerst rustig leert kennen voordat je een relatie aan gaat. Elkaars ouders ontmoeten of kinderen krijgen? Dat kan nog jaren duren. Maar dit is niet overal zo. Als je kijkt naar continenten als Afrika, Zuid- en Midden Amerika gaat dit vaak een stuk sneller. Schrik niet als iemand al ‘te quiero’ tegen je zegt nadat je diegene pas een week kent en je meeneemt naar zijn of haar ouders. Liefde en daten met iemand met een andere culturele achtergrond kan erg uitdagend zijn, maar is ook leuk en spannend. Leer van elkaar in de liefde!
4. Efficiëntie
Wij zijn gewend dat dingen op een bepaalde manier werken en functioneren in Nederland. Ook al zijn we ons hier niet continu bewust van, Nederland is ingericht op efficiëntie. Zaken moeten makkelijk en soepel verlopen en weinig ongemak opleveren. Veel kan je zelf online regelen of snel oplossen. Dit valt nog wel eens tegen in andere landen die hier niet op zijn ingericht. We noemde al eerder het voorbeeld van urenlang wachten in de rij bij overheidsinstellingen van een land. Soms lijkt het voor ons totaal onlogisch hoe bepaalde zaken werken ergens anders. In de Dominicaanse Republiek bijvoorbeeld; daar sluit je een auto/scooter verzekering niet online af of in een auto/scooter zaak. Nee, hiervoor moet je naar de Apotheek. Je moet het maar net weten!
5. Beleefdheid en omgangsvormen
In Nederland is het een ongeschreven regel en waarderen mensen het als je je zelfverzekerd opstelt. Heb je bijvoorbeeld een sollicitatie? Dan spreek je met een duidelijke stem, je zet je borst vooruit en geeft een stevige handdruk. Voor ons is dit de normaalste zaak van de wereld, maar dit is niet in elk land hetzelfde. Kijk bijvoorbeeld naar Aziatische landen. Hier is het juist beleefd om je bescheiden op te stellen. In sommige andere landen geven mensen elkaar helemaal geen hand en is het respectloos om elkaar direct in de ogen aan te kijken. Het is daarom heel belangrijk om genoeg te weten over interculturele communicatie en de gedragsregels van het land waar je heen gaat.
Lees je goed in over de cultuur van het land waar je bent. Dit geeft de minst grote cultuurshock voor jezelf, maar het is tegelijkertijd ook respectvol naar de lokale bevolking toe. Mocht je moeten wennen aan een andere cultuur? No worries, dat heeft iedereen wel eens! Sta vooral open voor de ander, leer van elkaar en zie de schoonheid in van onze verschillen, dan kom je al een heel end!
Wat is jouw gekste, grappigste of meest rare cultuurshock geweest in het buitenland?
